Warunki uzyskania emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949r.
Emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób urodzonych przed dniem 1 stycznia 1949r. przewidziana jest w art. 32 ustawy emerytalnej. Szczegółowe warunki jej uzyskania zawiera zaś rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 lutego 1983r. w sprawie wieku emerytalnego pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze (Dz.U. Nr 8, poz.43 z późn.zm.), zwane dalej rozporządzeniem z dnia 7 lutego 1983r.
Uzyskanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze uzależnione jest od:
• udowodnienia okresu składkowego i nieskładkowego wynoszącego co najmniej 20 lat dla kobiet i 25 lat dla mężczyzn
• udowodnienia wymaganego okresu pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który jest zróżnicowany w zależności od rodzaju wykonywanej pracy i potwierdzonego w wystawionym pracownikowi świadectwie pracy lub świadectwie pracy w szczególnych warunkach,
• osiągnięcia wymaganego wieku emerytalnego, zróżnicowanego w zależności od płci oraz rodzaju pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze.
W odniesieniu do niektórych grup pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze obowiązuje również wymóg osiągnięcia wieku emerytalnego w czasie zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze lub w odpowiednim czasie po ustaniu takiego zatrudnienia.
Przepisy przewidują odmienne wymogi przyznania omawianej emerytury dla pracowników zatrudnionych w szczególnych warunkach przy pracach wymienionych w wykazie A oraz dla zatrudnionych przy pracach wymienionych w wykazie B. Odrębnie uregulowane zostały również wymogi nabycia prawa do emerytury przez poszczególne grupy pracowników zatrudnionych w szczególnym charakterze.
Należy podkreślić, że pracownicy zatrudnieni przy pracach z wykazu B mogą przejść na emeryturę na warunkach przewidzianych (w § 5-8a rozporządzenia z dnia 7 lutego 1983r.) dla prac wymienionych w tym wykazie, a w przypadku niespełnienia takich warunków – mogą uzyskać prawo do emerytury na tych samych warunkach (przewidzianych w § 4 w/w rozporządzenia), co pracownicy zatrudnieni przy pracach z wykazu A. Nie ma natomiast możliwości zaliczenia okresów wykonywania prac wymienionych w wykazie A przy ustalaniu prawa do emerytury na warunkach przewidzianych dla prac z wykazu B.
Emerytura z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze dla osób urodzonych w latach 1949-1968
Osoby urodzone po dniu 31 grudnia 1948r. a przed dniem 1 stycznia 1969r. mogą nabyć prawo do emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze jeśli wszystkie warunki wymagane do uzyskania tego świadczenia od osób urodzonych przed 1949 rokiem spełniły do dnia 31 grudnia 2008r. Ponadto, jeśli przystąpiły do otwartego funduszu emerytalnego, zgłaszając wniosek o emeryturę, muszą jednocześnie wnioskować o przekazanie środków zgromadzonych na rachunku w otwartym funduszu emerytalnym, za pośrednictwem ZUS, na dochody budżetu państwa.
Osoby z tej grupy wiekowej mogą wystąpić z wnioskiem o przyznanie emerytury z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze również po 31 grudnia 2008r., ale najpóźniej w dniu poprzedzającym dzień osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego.